Παρασκευή 10 Νοεμβρίου 2023

ΠΕΡΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

του Ρήγα 














Σκέψεις και σχόλια με αφορμή την ομιλία του π. Λουδοβίκου " Η Ελλάδα ως Ανατολή της Δύσης και ως Δύση της Ανατολής: Ο Ρικαίρ, ο Ντούγκιν κι εμείς", στο Συνέδριο "Ο Ελληνικός Πολιτισμός ως Οικουμενική Πρόταση".

Παρά πολύ ενδιαφέροντα όλα αυτά που λέει εδώ ο πατέρας Λουδοβίκος. Η ορθόδοξη θεολογία του προσώπου, η συνέργεια, ο διάλογος και διαλεκτική με άλλους πολιτισμούς... Πολύ αξιόλογος ο π. Λουδοβίκος αλλά και πολύ απογοητευτικός, όσον τουλάχιστον αφορά την αναφορά του στον Ντούγκιν.¹

Ναι, πολύ σωστά λέει ο π. Λουδοβίκος, ότι ο Ντούγκιν λέει ότι πρέπει να απαλλαγούμε από την Δύση πάση θυσία. Αν όμως αυτή η δήλωση πληροφορία μένει εκεί είναι λειψή, είναι παραπλανητική. Διότι ο Ντούγκιν επίσης λέει ότι η Δύση δεν είναι ούτε τόπος, ούτε λαός, ούτε πολιτισμός και σίγουρα η Δύση δεν είναι όχι μόνο η Ευρώπη - και σίγουρα όχι η Ελληνογενής Ευρώπη, αυτή που εδώ ο π. Λουδοβίκος ονομάζει Ελληνο-Δυτικός και  Έλληνο-Χριστιανικός Πολιτισμός - αλλά ούτε καν η ίδια η (Βόρεια) Αμερική, η Δύση είναι η Παγκόσμια Αποικιοκρατία.

Γενικά στην Ευρώπη μπερδεύουμε την Ευρώπη με την Δύση και τον Αντλαντισμό και είναι το ίδιο σαν οι Ινδοί να μπέρδευαν τον Ινδικό Πολιτισμό με το Βρετανικό Ιμπέριουμ, είμαστε δλδ αποικιοκρατημένοι, του π. Λουδοβίκου μη εξαιρουμένου. Και για αυτό είναι απογοητευτικός, διότι είναι σπάνιος και πολύ αξιόλογος πνευματικός ταγός. Θα περίμενα και από αυτόν να αναδείξει μια ελληνική διάσταση των ντουγκικών ιδεών, υιοθετώντας και απορρίπτοντας, προσαρμόζοντας και διορθώνοντας όπου χρειάζεται και όχι να ξεμπερδεύει μαζί τους έτσι εύκολα και, εμμέσως πλην σαφώς, απαξιωτικά. 

Αναφέρει για παράδειγμα τον Σεργκέι Χορούζυ, τον οποίο δεν τον γνωρίζω, αλλά λέει για αυτόν ότι είναι ο ιδρυτής της Σχολής της Συνεργειακής Ανθρωπολογίας και ότι ενώνει για παράδειγμα τον Φουκώ με τους Ασκητικούς!  Να χαρώ! Μα αυτό ακριβώς κάνει και ο Ντούγκιν! Όχι δλδ ακριβώς να ενώνει τον Φουκώ με τους Ασκητικούς, αλλά για παράδειγμα ενώνει τον Μεταμοντερνισμό με τον Νεοπλατωνισμό και θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι γνωρίζει τον συγκεκριμένο στοχαστή. Τόσο στην Νοομαχία του όσο και την Εθνο-Κοινωνιολογία του, αλλά και αλλού, μελετά τη φαινομενολογία των Εθνο-Πολιτισμών και προτείνει ερμηνείες και μέσα από τέτοια ακριβώς "συνεργειακά" σχήματα. 

Και γενικά ο Ντούγκιν κάνει ακριβώς αυτό που εδώ ο π. Λουδοβίκος ισχυρίζεται ότι δήθεν δεν κάνει. Δλδ τον Διάλογο των Πολιτισμών, αντί μάλιστα την επιβολή της καθολικότητας/οικουμενικότητας ενός πολιτισμού, την οποία ο ίδιος ο π. Λουδοβίκος επιχειρεί. Η απόρριψη της καθολικότητας/οικουμενικότητας της Δύσης από μέρους του Ντούγκιν όχι μόνο δεν είναι άρνηση του διαλόγου μεταξύ πολιτισμών, όπως εντελώς εσφαλμένα ισχυρίζεται εδώ ο π. Λουδοβίκος, αλλά αποτελεί και την βασική του προϋπόθεση. 

Πού οφείλεται λοιπόν αυτή η παρεξήγηση; Που οφείλεται αυτή η τόσο στρεβλή εικόνα που ο π. Λουδοβίκος έχει για τον Ντούγκιν; Διότι δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι ο π. Λουδοβίκος έχει την γνωστή εμπάθεια πολλών Νεοελλήνων και Δυτικών κατά του οτιδήποτε ρωσικού και ευρασιατικού εν γένει. Και προσέξτε πως, αναφερόμενος στην Ανατολή, μιλάει κατευθείαν για Ινδουισμό και Βουδισμό, το Ισλάμ πού είναι;². Η απάντηση, νομίζω πως, βρίσκεται στο γεγονός ότι στην Δύση, άρα κι εδώ σε μας, υπάρχει στην Νοόσφαιρα αυτή η εμπάθεια κατά του οτιδήποτε δεν είναι δυτικό και κυρίως απέναντι σε οτιδήποτε δεν είναι αλλά θα έπρεπε να είναι κατ' αυτούς δυτικό, ό,τι δλδ ξέφυγε από το μαντρί, είναι δλδ στον αέρα που αναπνέουμε, δεν χρειάζεται να την αγκαλιάσει κανείς, αλλά αν δεν θελήσει συνειδητά να απαλλαγεί από αυτήν, την αναπαράγει άθελα του. 

Συνεπώς κάποιος ο οποίος βλέπει τον εαυτό του ως εκπρόσωπο του Ελληνο-Δυτικού πολιτισμού, ό,τι και να σημαίνει αυτό, θα έπρεπε να ενθουσιάζεται στην προτροπή του Ντούγκιν να απαλλαγούμε από την Σύγχρονη Δύση πάση θυσία, διότι αυτό θα απελευθέρωνε και τον όποιον Ελληνο-Δυτικό πολιτισμό από την Δυτική επικυριαρχία και τον σφετερισμό, απ'αυτήν την νοσηρή Νοόσφαιρα.

Επιπλέον, μιας και αναφερθήκαμε στην Συνέργεια, αν και δεν ξέρω τί ακριβώς προκύπτει από την ένωση Φουκώ και Ασκητικών, θα ήθελα να δω συνέργειες μεταξύ Πλήθωνα και Γρηγορίου Παλαμά, Πλήθωνα και Ρουμί και Γρηγορίου Παλαμά, (Νεο)Παγανιστών Νεοπλατωνικών και Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Διονυσίου Φιλοσόφου και Μπεντρεντίν, Ίωνος Δραγούμη και Corneliu Codreanu, Μαρμαρωμένου Βασιλιά και Κράλλη Μάρκου, π. Ιωάννη Ρωμανίδη και Mircea Eliade, Ιουλιανού και Χομεϊνί... 

Αυτές θα ήταν και θα είναι συνέργειες που θα μας χρειαστούν στο εγγύς μέλλον, διότι, έχω την εντύπωση, ότι ο Ελληνό-Δυτικός πολιτισμός του π. Λουδοβίκου, η Ανατολή της Δύσης, όπως την λέει - και επιμένει σε αυτήν θυμίζοντας κάπως μια κουλτουριάρικη εκδοχή του Προκεχωρημένο Φυλάκιο της Δύσης στην Ανατολή, αντί του Καθ'ημάς Ανατολή -, είναι ένα αφήγημα που απευθύνεται αποκλειστικά στο κομμάτι εκείνο της ελίτ και των μεγαλομεσαίων στρωμάτων (στα οποία ακόμα μεγάλο μέρος της νεοελληνικής κοινωνίας φαντασιώνεται ότι ανήκει και σε μεγάλο βαθμό και σε αυτό το κοινωνιολογικό φαινόμενο οφείλεται εν πολλοίς η ταύτιση με την Δύση) που δεν έχουν χάσει ακόμα πλήρως την ταυτοτική τους συνείδηση αλλά και δεν θέλουν να χάσουν την ευρωπαϊκή τους προοπτική. 

Πιο πολύ με χάιδεμα στα αυτιά μου ακούγεται, παρά ρεαλιστική προοπτική. Η Ευρώπη, αν συνεχίσει άλλη μια γενιά μέσα στην Δύση ή μούμια θα καταντήσει ή μουσουλμάνα θα γίνει, εξού και η ανάγκη για τις συνέργειες που προτείνω. Είμαστε κυριολεκτικά η τελευταία γενιά Ευρωπαίων όπως την ξέρουμε την Ευρώπη εδώ και μερικούς αιώνες, αν και η περίπτωση της Νοτιοανατολικής Ευρώπης είναι αρκετά διαφορετική, εξού και η ανάγκη για αναφορές περισσότερο σε μια Καθ' ημάς Ανατολή, παρά σε Ανατολή της Δύσης.